Coronabeleid - Thuiszorg Melodi

Uitgangspunten PBM bij zorg- en hulpverlening vanuit Thuiszorg Melodi

Deze uitgangspunten hebben betrekking op het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) door zorgmedewerkers bij verzorging, verpleging en huishoudelijke hulp van personen met (een verdenking op) COVID-19 en het preventief gebruik van mondneusmaskers in een zorgsetting binnen de thuiszorg.

De uitgangspunten zijn geformuleerd op basis van veiligheid voor zorgmedewerkers en cliënten in geval van (verdenking op) COVID-19 en het voorkomen van introductie of verspreiding van COVID-19 binnen thuiszorg Melodi. Hierin zijn de richtlijnen vanuit het RIVM leidend. Het RIVM stelt de uitgangspunten vast op grond van een medische-wetenschappelijke risico-inschatting volgens bepaalde systematiek. Hierbij wordt het risico op blootstelling aan en overdracht van COVID-19 beoordeeld op grond van een aantal factoren:

Kan een situatie überhaupt leiden tot contact met het virus?
Zo ja, hoe vaak is er sprake van dit contact?
Wat is de duur van het contact?
Wat is de intensiteit van het contact (bijv. afstand)?
Worden speciale handelingen verricht aan een cliënt die het risico op overdracht doen toenemen?
Hoe beïnvloedt het ziektebeeld van een cliënt de aanwezigheid en hoeveelheid van het virus (‘viral load’), neus/keel versus betrokkenheid diepere luchtwegen?

Het is belangrijk om te beseffen dat niet ieder (risico) contact leidt tot een besmetting of een infectie van de zorgmedewerker of cliënt. Het risico is afhankelijk is van de hierboven genoemde factoren.

Medewerkers binnen thuiszorg Melodi dienen altijd de preventieve maatregelen voor zorgmedewerkers te volgen:

zorgmedewerkers blijven thuis bij COVID-19-gerelateerde klachten;
gezondheidscheck bij de cliënt voorafgaand aan de aanvang van de zorgverlening;
1,5 meter afstand houden indien mogelijk;
geen handen geven;
toepassen handhygiëne;
hoesten en niezen in de elleboog;
dragen gedurende de uitbraak, tijdens de zorgverlening, een medisch mondmasker;
dragen gedurende de uitbraak, tijdens de zorgverlening, handschoenen;
papieren zakdoekjes, eenmalig, gebruiken na het wassen van de handen.

Daarnaast volgen de medewerkers de hygiënerichtlijnen voor hun beroepsgroep en specifieke beroepsmatige handelingen en de binnen Thuiszorg Melodi geldende gedragscode.

Gebruik PBM

Het gebruik van PBM is een aanvulling op de preventieve maatregelen voor COVID-19. Het gebruik van PBM is dus nooit een vervanging van de hierboven genoemde preventieve maatregelen. Binnen Thuiszorg Melodi is de coördinator verantwoordelijk voor het bijhouden van de landelijke ontwikkelingen, richtlijnen en de interne voorraad van PBM.

De coördinator is verantwoordelijk voor het bestellen en beheren van de voorraad ‘’persoonlijke beschermingsmiddelen’’. De voorraad wordt eenmaal per week op maandag geïnventariseerd. De minimaal aanwezige voorraad moet te allen tijde voldoen aan de hoeveelheden zoals in de tabel hieronder beschreven.

Product	Minimale aanwezige aantallen
Maskers IIR	100 stuks
Maskers FFP2	100 stuks
Maskers non medisch	100 stuks
Handschoenen nitril maat S	300 stuks
Handschoenen nitril maat M	100 stuks
Handschoenen nitril maat L	100 stuks
Spat-/vochtwerend overschort met lange mouwen	100 stuks
Oversloffen	200 stuks
Haarnet	100 stuks
Spatscherm	21 stuks

De coördinator is verantwoordelijk voor het tijdig doorgeven van wijzigingen in wet- en regelgeving, die van invloed zijn op de inhoud van deze en andere beleidsstukken binnen de organisatie, aan de kwaliteitsmedewerker. Op deze wijze worden de beleidsstukken up to date gehouden.

A. Ter bescherming van de medewerker Bij een cliënt met (verdenking* op) COVID-19

Indien een cliënt verdacht wordt van COVID-19 dient hij/zij zich zo spoedig mogelijk te laten testen. In afwachting van de testuitslag gaat de cliënt in isolatie op de kamer of in de woning. De zorgmedewerker gebruikt PBM vanaf het moment dat hij/zij de kamer of ruimte waar de cliënt met (verdenking op) COVID-19 verblijft betreedt.

PBM ter bescherming van de medewerker bij een cliënt met (mogelijk) COVID-19 bestaat uit:

een chirurgisch mondneusmasker type IIR;
oogbescherming (spatbril of face-shield);
schort met lange mouwen, spatwaterdicht (eenmalig gebruik);
wegwerphandschoenen.

LET OP: Bij aerosolvormende handelingen (medische procedures) is het nodig een FFP2-mondneusmasker te dragen. Binnen thuiszorg Melodi worden er geen aerosolvormende handelingen uitgevoerd. Op dit moment is dit niet van toepassing binnen thuiszorg Melodi.

Voor nadere informatie m.b.t. aan welke eisen de PBM moeten voldoen zie ook de tabel in bijlage 1:'Toelichting op de kwaliteitseisen waar de verschillende PBM aan moeten voldoen'.

Alle PBM worden eenmalig gebruikt en dienen na ieder gebruik te worden gedeponeerd in een hiervoor bestemde prullenbak/ zak. Nadien dienen de landelijke handhygiëne richtlijnen binnen de zorg, 30 seconden regel, te worden toegepast.

B. Ter bescherming van de cliënt bij een medewerker die onbeschermd nauw contact heeft gehad met een persoon met COVID-19 of recent is teruggekeerd uit een risicogebied*

Het is van groot belang dat een zorgmedewerker zich bij klachten die verdacht zijn voor COVID-19 binnen 24 uur laat testen.

De ziekteverschijnselen die passend zijn bij COVID-19 zijn:

koorts, koude rillingen
hoesten
neusverkoudheid, kortademigheid, schorre stem, pijn bij de ademhaling
keelpijn
algehele malaise, vermoeidheid, algehele pijnklachten
oculaire pijn
spierpijn
hoofdpijn
duizeligheid
prikkelbaarheid/verwardheid/delier,
buikpijn
anorexie/verlies van eetlust
diarree, overgeven, misselijkheid
verlies van of verminderde reukzin (hyposmie/anosmie) en smaakzin (dysgeusie/ageusie)
conjunctivitis en verschillende huidafwijkingen.

Totdat de testuitslag bekend is blijft de zorgmedewerker thuis. Een zorgmedewerker die positief getest is blijft na de testuitslag gedurende minimaal 10 dagen thuis in quarantaine.

Na deze 10 dagen dient de medewerker 48 uur koortsvrij en 24 uur aaneengesloten klachtenvrij te zijn alvorens zij haar werkzaamheden weer mag/kan hervatten.

Indien het bij hoge uitzondering vanwege de continuïteit van zorg noodzakelijk is dat een medewerker zonder klachten tijdens de quarantaineperiode gaat werken in de directe cliëntenzorg, dient PBM als volgt te worden toegepast.
Bijvoorbeeld wanneer de medewerker terug is gekeerd uit een risicogebied of bij een huisgenoot die positief getest is voor COVID-19.

De zorgmedewerker:

Draagt tijdens het werk altijd een chirurgisch mondneusmasker ten minste type II. De mondmaskers worden eenmalig, per cliënt, gebruikt en na ieder gebruik gelijk gedeponeerd in een voor PBM afzonderlijke prullenbak/ zak.
Draagt wegwerphandschoenen bij persoonlijke verzorging of lichamelijk onderzoek bij cliënten. De wegwerphandschoenen worden eenmalig, per cliënt, gebruikt en na ieder gebruik gelijk gedeponeerd in een voor PBM afzonderlijke prullenbak/ zak.

C. Preventief gebruik van PBM bij verhoogde besmettingsgraad in de omgeving* 1. Preventief gebruik van PBM om introductie van COVID-19 in de langdurige zorg te voorkomen

Een belangrijk doel van preventief gebruik van PBM is het voorkomen van introductie van COVID-19 met cliënten die een verhoogd risico op een ernstig beloop van COVID-19 hebben, zoals ouderen.

2. Preventief gebruik van PBM in overige zorgsituaties binnen de thuiszorg

Zorgmedewerkers kunnen preventief een mondneusmasker gebruiken bij cliënten ZONDER (verdenking op) COVID-19, om te voorkomen dat zij zelf besmet raken met COVID-19 of dat zij hun cliënten besmetten. Voor zorgmedewerkers geldt het advies om vanaf inschalingsniveau 'zorgelijk' een chirurgisch mondneusmasker ten minste type II te gebruiken in de volgende situaties:

een zorgsituatie waarbij meer dan 15 minuten géén 1,5 meter afstand gehouden kan worden tot een cliënt;
een zorgsituatie waarbij veel cliënten in een aaneengesloten periode op minder dan 1,5 meter worden beoordeeld/ behandeld, bijvoorbeeld bij een groepsvaccinatie;
een acute situatie waarbij triage niet mogelijk is. Bijvoorbeeld bij een cliënt die zich in een levensbedreigende situatie bevindt.

Een face-shield wordt binnen Thuiszorg Melodi nooit als vervanging van een mondneusmasker ten minste type II gebruikt.

Bij diagnostische of therapeutische medische handelingen waarbij de zorgverlener langer dan 3 minuten, zeer dicht (< 30 cm) bij het gelaat van de cliënt komt wordt geadviseerd een chirurgisch mondneusmasker ten minste type II en een spatbril/face-shield te dragen.

Werkwijze gebruik PBM bij verdenking/ bewezen Corona infectie (A/B/C)

Voorafgaand aan het betreden van de kamer waarin de cliënt zich bevindt:

Handen desinfecteren
(wegwerp) Handschoenen aandoen
(wegwerp) Oversloffen om de schoenen heen doen.
(wegwerp) Haarnet omdoen
(wegwerp) Mondkapje FFP 2 omdoen
Spartscherm opzetten
(wegwerp) spat-/vochtwerend overschort met lange mouwen aantrekken

Bij verlaten ruimte:

(wegwerp) Spat-/vochtwerend overschort met lange mouwen uittrekken
Spatscherm afdoen (na gebruik reinigen met desinfectans en 48 uur niet gebruiken, je naam hierop vermelden en achterlaten in de barrier ruimte)
(wegwerp) Mondkapje FFP 2 uittrekken
(wegwerp) Haarnet uittrekken
(wegwerp) Oversloffen uittrekken
Alle PBM in een afsluitbare zak deponeren.
(wegwerp) handschoenen uittrekken
Vuilniszak afsluiten
Handen desinfecteren

Zie instructie filmpje : https://www.youtube.com/watch?v=8-T_nmORUzI

Zie protocol "Volgorde aan- en uittrekken persoonlijke beschermmiddelen’" voor verdere (visuele) uitleg.

Roadmap melding (risico) besmetting Corona

>Bij symptomatische infecties begint de besmettelijke periode 2 dagen voor de start van de klachten, en eindigt als de persoon 24 uur klachtenvrij is en minimaal 7 dagen na start van de symptomen.

>Bij asymptomatische infecties begint de besmettelijke periode op de testdatum en eindigt 5 dagen na de testafname.

Thuiszorg Melodi heeft zelf sneltests aangeschaft en stelt deze beschikbaar voor haar medewerkers. Medewerkers kunnen er zelf voor kiezen of ze gebruik maken van deze mogelijkheid tot sneltesten of door de GGD worden getest.

Corona meldprocedure voor medewerkers

Medewerker heeft symptomen passend bij het Corona-virus;
Medewerker neemt direct contact op met de P&O en legt duidelijk zijn/haar klachten uit;
Medewerker stopt per direct met werken, gaat in quarantaine en maakt een afspraak voor een sneltest binnen Melodi/ test door de GGD, binnen Melodi is er altijd een invaller aanwezig en die neemt de diensten van de medewerker over;
De P&O medewerker informeert de leidinggevende over de situatie;
De medewerker laat een sneltest afnemen, waarbij binnen 15 min de uitslag van bekend is;

Testuitslag negatief → Uit quarantaine
Wanneer er op of na vijf dagen getest is en de uitslag negatief is, dan hoeft er niet meer in quarantaine gebleven te worden. Wanneer de gezondheid verandert en de medewerker (opnieuw) klachten krijgt, dan moet deze opnieuw in quarantaine en getest worden. Wanneer de medewerker negatief is getest en achtereen 48 uur koortsvrij en 24 uur klachtenvrij is, mag deze haar werkzaamheden, in overeenstemming met de P&O medewerker, de volgende dag hervatten.

Testuitslag positief → In isolatie
Wanneer de testuitslag positief is betekent het dat je besmet bent met COVID-19 en genoodzaakt bent gedurende minimaal 10 dagen in thuis quarantaine te gaan. Ook wanneer je geen klachten hebt. Hiermee zorg je ervoor dat je het virus niet verder verspreid en anderen niet besmet. Wanneer de medewerker geen symptomen vertoond na 10 dagen quarantaine mag de medewerker beginnen met werken. Wanneer de medewerker wel symptomen van corona heeft, vragen we hem/haar opnieuw te laten testen bij de GGD. De medewerker blijft nog steeds in quarantaine tot de uitslag bekend is. Wanneer deze uitslag opnieuw positief is, wordt er gevraagd om thuis te blijven tot de medewerker klachtenvrij is. De medewerker meldt zich zelf weer beter wanneer die geen klachten meer heeft.

De cliënten waar de medewerker de laatste 3 werkdagen, voorafgaand aan het constateren van de corona infectie, contact mee heeft gehad, worden allen geïnformeerd over de situatie. Wij vragen/ adviseren de cliënten zich te laten testen. Ook worden de medewerkers geïnformeerd over de situatie. De medewerkers die contact hebben gehad met die cliënten en/of medewerker worden getest om eventuele verdere besmetting/uitbraak te voorkomen. De cliënten maken een afspraak bij de GGD. Tot de uitslag van de cliënten bekend zijn wordt er zorg verleend in volledige isolatie.

Roadmap handelen bij een bewezen corona infectie van een cliënt

Bij een bewezen corona infectie van een cliënt gaat deze in strikte isolatie binnen de eigen woon- en leefomgeving gedurende minimaal 10 dagen. De cliënt wordt in strikte isolatie verzorgd zoals omschreven binnen C-2 van dit beleid. Alle binnen dit beleid omschreven richtlijnen worden in dit geval toegepast.

Overige kernpunten binnen een dergelijke situatie:

Opvolging advies/richtlijnen GGD.
Toepassing juiste PBM op de juiste wijze, conform dit corona beleid.
Fysieke zorgverlening wordt teruggebracht naar alleen de essentiële zorgverlening.
Gedurende de zorgverlening en aanwezigheid van een medewerker van Thuiszorg Melodi in de quarantaine kamer van de cliënt, zullen er geen derden (familieleden, externen) aanwezig zijn in dezelfde ruimte. Dit ter bescherming van zowel de cliënt als de medewerker. Alleen in situaties waarbinnen het noodzakelijk is dat er derden aanwezig zijn en de 1,5 m afstand kan worden gehandhaafd, kan worden afgeweken van deze norm.

Thuiszorg Melodi adviseert de cliënt om zich na 10 dagen quarantaine, in het geval de cliënt al meer dan 24 uur klachtenvrij is, opnieuw te laten testen. In dit geval mag er qua PBM worden afgeschaald van strikte naar de standaard gehanteerde isolatie gedurende de uitbraak.

Bijlage 1: Toelichting op de kwaliteitseisen waar de verschillende PBM aan moeten voldoen

Tabel persoonlijke beschermingsmiddelen.
Persoonlijk beschermingsmiddel	Minimale eis^*	Opmerkingen
Handschoenen	Latex, nitril EN 374-1,2 en EN 455-1,2,3,4 zichtbaar op de doos
Halterschort, schort lange mouwen	Spatwaterdicht
Veiligheidsbril, face-shield, ruimzichtsbril, disposable bril	Aanwezigheid oogbescherming aan zijkanten	Desinfectie met alcohol 70% bij meermalig gebruik
Ademhalingsbeschermings maskers^**	FFP2/ FFP1 Op ieder masker vermelding CE met 4-cijferig nummer	Gebruik FFP2 bij medische procedures die een infectieus aerosol genereren^***
Chirurgisch mondneusmaskers^**	Type II Vermelding staat niet op masker, alleen op de doos Type IIR (= niet-vochtdoorlatend) Vermelding IIR staat niet op masker, alleen op de doos	Voor preventief gebruik volstaat een chirurgisch mondneusmasker type II Voor verzorging van cliënten volstaat een chirurgisch mondneusmasker type IIR

^* Zowel het chirurgisch mondneusmasker als ademhalingsbeschermingsmasker kan 3 uur achtereen, bij verschillende cliënten, gedragen worden. Tussentijds op- en afzetten mag alleen als de buitenkant van het masker geheel niet wordt aangeraakt door handen of oppervlakken.

Bijlage 2: Toelichting op verschillende typen medische mondneusmaskers en face-shields

Mondneusmaskers type FFP1, FFP2 en chirurgische mondneusmaskers type IIR
Deze mondneusmaskers worden in de gezondheidszorg gebruikt om medewerkers te beschermen tegen besmetting door cliënten. Het gaat hierbij om bescherming tegen relatief grote hoeveelheden virus die verspreid worden door zieke cliënten. Daarbij kan het virus bij bepaalde medische procedures en bij onderzoek van mond, neus of keel van korte afstand tegen het masker aan gehoest worden.

Chirurgische mondneusmaskers type II
Deze mondneusmaskers worden door medewerkers in de gezondheidszorg gebruikt om te voorkomen dat zij ziekteverwekkers uit hun neus of keel naar cliënten toe verspreiden. De filterlaag is identiek aan het type IIR, alleen is dit type minder goed bestand tegen spatten van buitenaf.

Face-shields
Face-shields zijn doorzichtige plastic kappen die voor het gezicht worden gedragen en aan de zij- en onderkant, en soms ook bovenkant, open zijn. Face-shields zijn geen gelijkwaardige vervanging voor medische mondneusmaskers, ze kunnen voor preventieve doeleinden in bepaalde situaties als barrière tegen spatten worden gebruikt.

Niet-medische mondneusmaskers
Op dit moment adviseert de Nederlandse overheid dringend om in publieke ruimtes niet-medische mondneusmaskers te dragen. Ook in zorginstellingen zijn er ruimtes die beschouwd kunnen worden als publiek domein. Niet-medische mondneusmaskers worden gebruikt om de kans te verminderen dat degene die het mondneusmasker draagt, het virus verspreidt naar zijn omgeving. De situaties in dit document gaan niet over publieke ruimtes en beschrijven uitsluitend zorgsituaties.

Evaluatie corona beleid
Door de vele onzekerheden en door het structureel wisselende landelijke beleid wordt het interne corona beleid wekelijks getoetst en zo nodig bijgesteld aan de landelijke RIVM-eisen.